BUğRA ADIL BUYRUKCU YAZ ISHALLERINE DIKKAT!
Buğra Adil Buyrukcu
Kavurucu sıcaklarla birlikte gündemimize giren sağlık sorunlarından biri de yaz ishalleri. Hijyenik olmayan havuz suyunun yutulması, sıcakta bekleyip bozulan gıdalar ve seyahatler sırasında bilmediğimiz yerlerde yediğimiz içtiğimiz besinler, yaz ishallerinin oluşmasına zemin hazırlıyor. Özellikle çocuklar ve yaşlılar için hayati riski de beraberinde getiren yaz ishallerine karşı önlem almak şart.
Yaz aylarıyla birlikte ishal vakalarında artış yaşanmaya başladı. Mikrobik nedenlere bağlı ortaya çıkan yaz ishalleri, her yaştan kişiyi etkileyebiliyor. Çoğunlukla viral, bakteriyel veya paraziter nedenlere bağlı oluşan yaz ishalleri, iki-üç gün süren hafif hastalıktan, bilinç bulanıklığı, böbrek yetmezliği, inatçı hipotansiyon ve kalp ritmi bozukluğu gibi ciddi hastalıklara yol açabiliyor. Bu nedenle yaz ishallerine karşı tedbirli olmak, belirtilerini bilmek ve tedbirler almak oldukça önemli.
YAZ İSHALİ NASIL BULAŞIR?
Yaz aylarında ortaya çıkan ishallerin bir numaralı nedeni temiz olmayan suların içilmesi ve bu sularla yıkanmış meyve ve sebzelerin tüketilmesidir. Çünkü havaların ısınması bu enfeksiyona yol açan virüslerin çoğalmasını kolaylaştırır. Bu nedenle besin ve suyla birlikte hastalık, kolaylıkla bulaşır. Bazı zamanlar, şehir şebeke suyunun yeterli düzeyde klorlanması bakteriyel nedenli ishaller için koruyucu olurken; viral kaynaklı ishallerin önlenmesinde yetersiz kalabilmektedir. Bu yüzden kaynağı bilinmeyen sulardan uzak durulmalı, kapalı ve hijyenik sular içmeye özen gösterilmelidir.
SICAKTA BOZULAN GIDALARA DİKKAT!
Yaz aylarında restoran ve cafelerde çok daha fazla vakit geçiriyoruz. Ancak hava sıcaklıklarının 30 derecenin üstünde seyir etmesi besinlerin bozulmasını hızlandırabiliyor. Özellikle tavuk, et, süt ürünleri ve deniz mahsülleri çabuk bozulmaları nedeniyle sorun yaratan gıdaların başında geliyor. Bu tarz besinlerde üreyen bakteriler de ishale davetiye çıkarıyor.
AÇIKTA SATILAN YİYECEKLERDEN UZAK DURUN
Yaz aylarında açıkta satılan ürünlerin tüketimi de artıyor ve besin zehirlenmeleri ile birlikte ishal sorunu da ortaya çıkıyor. Mesela şu an dondurma mevsimi. Süt ürünlerinden yapılan dondurma, çok çabuk bozulabilen bir besindir. Bu nedenle güvenmediğiniz yerlerden dondurma almamaya özen gösterin. Ayrıca tatil mevsimi olduğu için otellerde açık büfe eşliğinde yemekler yeniyor. Bu büfelerde gıdalar sıcağa maruz kalıyor. Bu nedenle bu tarz yerlerde çabuk bozulan besin grubundan uzak durmanızı öneririm.
KİRLİ HAVUZLAR ENFEKSİYON SAÇIYOR
Sıcak yaz günlerinde serinlemek için kullandığınız havuzlara girerken de bir değil, iki kere düşünmekte fayda var. Çünkü havuz suyuna karışmış olan mikroorganizmaların bazıları birkaç saat bazıları ise birkaç gün boyunca yaşamaya devam eder. Bu risk dezenfeksiyon sistemleri iyi çalışan havuzlarda bile mevcuttur. Havuz yoluyla bulaşan hastalıklar arasında rota virüsü, nörovirus, enterovirus ve hepatit A gibi viral hastalıklar yer alır. Ayrıca E-coli, şigella ve salmonella gibi dışkı yolu ile havuzlara bulaşabilen mikroorganizmalar, ateşli ve kanlı ishale neden oldukları için özellikle çocuklar için büyük bir tehlikedir. Bu nedenle herhangi bir enfeksiyona maruz kalmamak için kesinlikle havuz suyunun yutulmaması ve havuzdan sonra mutlaka duş alınması gerekir.
SEYAHAT (TURİST) İSHALİ
Yaz aylarında yolculukların artması nedeniyle seyahat (turist) ishallerine de sık rastlanmaktadır. Seyahat edilen bölgede tüketilen yiyecek ve içeceklerdeki mikroorganizmaların neden olduğu ishal türüdür. Bakterilerin ana kaynağı ise çoğunlukla az pişmiş veya uygun ortamlarda saklanmayan etlerle yapılan yemeklerdir. Gidilen bölgelerde temiz su kaynaklarının bulunmaması, sebze ve meyvelerin de bu sular ile yıkanması yine ishal ile karşılaşılmasına neden olur.
İSHAL DURUMUNDA BESLENME NASIL OLMALIDIR?
İshal olan kişilerin beslenmesi çok önemlidir. Mikrobik kaynaklı ishaller için çoğunlukla ilaç tedavisi gerekmektedir. Yaygın olarak görülen akut ishal genellikle birkaç gün sürdüğü için tedaviye gerek yoktur. Bu tip ishallerde bol su içmeye özen gösterilmelidir. Günde mümkünse en az 8-10 bardak su içilmelidir. İshal durumunda vücutta su-tuz dengesi bozulur. Bu nedenle tuzlu kraker tüketmek ve et suyu çorba içmek bu anlamda hastalar için büyük bir fayda sağlar. Muz, elma püresi, pirinç ve tost, yoğurt, kabuksuz haşlanmış patates, pişmiş havuç gibi besinler, ishalin azalmasına yardımcı olur.
İSHALDEN KORUNMAK İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER
- Hastalıkların yayılmasını önlemede en etkili yöntemlerin başında el yıkama gelir. Bu nedenle eller, tuvaletten çıktıktan sonra ve yemek öncesi-sonrası muhakkak bol su ve sabunla en az 20 saniye süreyle kuvvetlice ovuşturularak yıkanmalıdır.
-Besinlerin hazırlanmasında ve saklanmasında hijyen kurallarına uyulmalı, tüketilmeden önce bozuk olup olmadıkları kontrol edilmelidir.
-Açıkta satılan, kaynağı bilinmeyen yiyeceklerden ve sulardan uzak durulmalıdır.
-Temizliğinden emin olunmayan sularla sebze ve meyveler kesinlikle yıkanmamalıdır.
-Güvenilen mekanlarda yemek yenmeli ve taze hazırlanmış yiyecekler tercih edilmelidir.
-Yaz aylarında çiğ ve marine edilmiş deniz ürünlerinden uzak durulması da gerekir.
-Havuz ve deniz suyu yutmamaya da özen gösterilmelidir.
2024-06-30T04:06:13Z dg43tfdfdgfd
