SELIN IRMAK KAÇMAZ 100 YıLDıR RUTININI BOZMAYAN DA VAR, SAğLığıNı KAHVALTıSıNA BORçLU OLAN DA... ASıRLıK çıNARLAR UZUN YAşAM SıRLARıNı ANLATTı
Selin Irmak KAÇMAZ
Vücudumuzun yavaşlamaya başlaması yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucudur. Kas tonusu 30'lu yaşların ortalarından itibaren azalmaya başlıyor ve 60'lı yaşlarda daha da hızlı bir şekilde devam ediyor. Bir kişi 60'lı yaşlarının ortalarına geldikten sonra demans riski katlanarak artıyor. Ancak bu, biraz çalışma, planlama ve biraz da şansla 90'lı yaşlarımıza ve ötesine kadar sağlıklı bir şekilde yaşayamayacağımız anlamına gelmiyor. Tıpkı birazdan hikayelerini ve uzun ömürlerinin sırlarını okuyacağınız 100 yaşını aşmış üç süper yaşlı gibi…
OTUZ YILDAN UZUN BİR SÜRE SİGARA İÇTİM, ANCAK 52 YAŞINDA BIRAKTIM
"Çocukluğumdan beri hep aynı kahvaltıyı yaparım; yarım beyaz greyfurt, bir haşlanmış yumurta, bir bardak portakal suyu ve ev yapımı marmelatlı iki dilim esmer ekmek. Bu benim ana öğünümdür.
Öğle yemeğinde çok fazla mikrodalga fırında hazır yemek yiyorum. Yaşlandıkça bunu yapmaya başladım. Ailem yakın zamanda bana bir airfryer aldı, bu yüzden bazen cips yapıyorum. Günün ortasında her zaman et ve bolca sebze yemeye özen gösteririm; en sevdiklerim lahana ve kuru fasulye. Ben çocukken büyük bir sebze bahçemiz vardı, bu yüzden sebzelere her zaman çok düşkün oldum. Viktorya dönemine ait bir ailenin çocuğuydum ve size ne verilirse onu yemek zorundaydınız, bu yüzden hiçbir zaman seçici bir yiyici olmadım.
Her gün örgü örüyorum. Hayır işleri için çok sayıda eldiven yapıyorum, bu da bana bir amaç veriyor ve ellerimi aktif tutuyor. Parmak uçlarımda biraz kireçlenme oldu ve örgü örmek bana iyi geldi.
GÖRDÜĞÜM HERKESLE KONUŞUYORUM
Eğer güzel bir günse dışarı çıkar ve temiz hava almak için mahallede dolanıyorum. Gördüğüm herkesle konuşuyorum. Sosyal bağ kurmak benim için iyi oluyor. Bu yaşımda tüm arkadaşlarımı kaybettim. Eskiden çok briç oynardım ama birlikte oynadığım tüm hanımlar öldü, bu yüzden herkesle sohbet ediyorum. Torunlarım bana Instagram açtılar, böylece onları takip edebiliyorum.
Her zaman hevesli bir sporcu oldum, bu yüzden televizyonda çok fazla spor izliyorum. Spor benim için her şeydi. Okulda kriket ve hokey oynadım, çok tenis oynadım çünkü ailemin kendi tenis kortu vardı. Sporun ne olduğu önemli değildi, onu yapmak ilgimi çekerdi. Açık havada olmayı her zaman sevdim, beni dışarıda tutan her şeyi yapardım.
Ayrıca zihinsel keskinliğimi korumak benim için her zaman çok önemli olmuştur. Her gün gazetede kelime bulmacaları ve anagramlar çözüyorum. 30'lu yaşlarımda, beş yıl içinde üç oğlum oldu ve sonra golfe başladım. Hayatım boyunca haftada iki ya da üç kez golf oynadım. Bunu 60'lı yaşlarıma kadar sürdürdüm.
EŞİM 57 YAŞINDAYKEN HAYATINI KAYBETTİ
Hayatımı olumlu yönden bakarak geçirdim, bence bu çok önemli. Kötü şeyler olduğunda, bununla başa çıkabilmemin tek yolu pozitif kalmaktı. Evimizden çıkıp bugün yaşadığım daireye taşındıktan kısa bir süre sonra kocam öldü. Tadilatın yarısına gelmiştik, oturma odasının tavanını yeni yapmıştık ki 57 yaşında kalp krizinden hayatını kaybetti. Olumlu bir tutum sergilemeye çalışmak, başa çıkabilmemin tek yoluydu.
Kocam 50 yıl önce öldüğünde içkiyi bıraktım. Birlikte normal miktarda içerdik. Ama kocalarını kaybedip alkole yönelen çok fazla insan görmüştüm. Sigarayı bırakmak daha zordu ama yine de kocam öldüğünde 'Sevgili kocam olmadan yapmam gerekiyorsa, sigarasız da yapabilirim' diye düşündüm. Kolay olmadı ama ellili yaşlarımdaydım ve çok kararlıydım.
Çok bağımsız kalmaya çalışıyorum. Yalnız yaşıyorum ama ailem ve arkadaşlarım geliyor. Asla çok uzun süre oturmuyorum, kalkıyorum ve elimden geldiğince dolaşıyorum.
Uyku benim için çok önemli. Sadece akşamları biraz yemek yerim, belki biraz tuzlu fıstık ve bir bardak sıcak çikolata, biraz cips veya biraz peynir. Aksi takdirde bütün gece ayaktayım. Elektrikli battaniyemi 21.15'te açıyorum ve gece yarısına doğru ışıklar sönüyor. Büyük bir hayat yaşamıyorum ama mutluyum, asla yalnız değilim ve hala işe yaradığımı hissediyorum ve burada olmaktan memnunum.
POLLYANNA TAVRIM BENİ KORUDU Deborah Szekely, 102, Tecate/Meksika
İç alarm saatim beni her gün sabah 7'de uyandırıyor. Akşam ise 10 civarı yatağa giriyor ve 11’de uykuya dalıyorum.
Sağlıklı bir zihinsel ve fiziksel diyet uyguluyorum ve rutinim oldukça tutarlı. Hiçbir istisna yapmıyorum. Mümkün olduğunca organik besleniyorum. Kahvaltıda yoğurt, tahıl ve muz, öğle yemeğinde proteinli salata ve akşam yemeğinde sebzeli balık yiyorum. Ara sıra fırında patates ya da pilav da yiyorum. Öğünlerim kahvaltı, öğle ve akşam yemeğinden oluşuyor. Gün içinde atıştırmıyorum.
Haftanın üç günü, 1940 yılında kurduğum ve tüm sağlıklı yaşam endüstrisinin oluşmasını sağlayan lüks bir inziva yeri olan Rancho La Puerta'da çalışıyorum. Misafirlerle, çalışanlarla ve sunum yapanlarla konuşuyorum, haftalık bir soru-cevap programı düzenliyorum. İzin günlerimde arkadaşlarımı görüyorum, opera, tiyatro ve sinemaya gidiyoruz ya da akşam yemeklerine çıkıyoruz. Arkadaşlar hayatımda çok önemli; çeşitli arkadaşlarımla sürekli randevularım var.
ETRAFIM ZEKİ İNSANLARLA DOLU, EĞİTİMİMİ BURADAN ALDIM
Her zaman hayattaki en önemli şeylerden birinin etrafınızı sizden daha zeki insanlarla çevrelemek olduğunu düşünmüşümdür. Ben eğitimimi buradan aldım. Bugün bazı arkadaşlarım hala benim rol modellerim ve öğretmenlerim. Birkaç iyi arkadaş edinin ve birbirinizi destekleyin. Gerçek bir arkadaş, gecenin bir yarısı arayıp "Yardıma ihtiyacım var!" diyebileceğiniz ve on dakika içinde yanınızda olacak kişidir. Gerçek dostluk sadakat içerir. Arkadaşınız aileniz haline gelir, belki de kendi akrabalarınızdan bile daha yakın olurlar.
Rahatlamak için çok okurum, genellikle cinayet romanlarını okumayı tercih ediyorum. Her sabah bir tane haber bülteni izliyorum. Ama akşamları haberlere bakmayı sevmiyorum, uykumu etkileyecek hiçbir şey izlemiyorum.
Yemek, uyku ve egzersiz söz konusu olduğunda muhtemelen doğru şeyleri yaptığımı düşünüyorum. Çok yürüyorum, günde en az 2.000 adım atmayı hedefliyorum ve 90'lı yaşlarıma kadar haftada dört kez pilates yaptım. Ancak hayatımdaki en önemli şey, sık sık belirsizlik ve stresle uğraşmış olmama rağmen, Pollyanna tavrım tarafından korunmuş olmamdır. Her şeyin yoluna gireceğini biliyorum ve genellikle de öyle oluyor. Kocam Edmond korkunç bir şekilde yandı ve iyileşmesi beklenmiyordu ama iyileşti.
Her şeyin değerini biliyorum. 100'den sonraki her gün inanılmaz.”
HER GÜN SPOR SALONUNA GİDİYORUM. İLK MARATONUMU 53 YAŞINDA YAPTIM
John Starbrook, 93, Surrey/İngiltere
"Oldukça erken yatıyorum, genellikle saat dokuz civarında. Her sabah saat tam yedide uyanıyorum. Köpeğini besledikten sonra kendim de kahvaltı yapıyorum. Kahvaltımı abartmıyorum. Bazen bir kâse mısır gevreği ya da bir dilim kızarmış ekmek yiyorum.
53 yaşımdan 2018'e, yani 87 yaşıma kadar maraton koştum, dolayısıyla zindelik benim için önemli. Ayrıca rekabetçi bir yapım var. Münih ve Montreal Olimpiyat oyunlarında judoda gümüş ve bronz madalya kazanan küçük kardeşim David'e ayak uydurmak için koşmaya başladım.
1983'te radyoda Londra Maratonu'na kaydolmak için son gün olduğunu duyduğumda 'neden olmasın' diye düşündüm. Eşim bunu asla yapamayacağımı söyledi, 53 yaşındaydım ve daha önce hiç maraton koşmamıştım. Bu yüzden bu benim için bir meydan okumaydı. O zamandan beri Londra, New York, Chicago, Barbados, Los Angeles ve Berlin'de 52 maraton koştum. Hayır kurumları için 50.000 sterlin topladım. Bu beni işe yarar hissettiriyor. Maraton koşmayı bırakmış olsam da hala biraz koşuyorum, yüzmeyi ve su topu oynuyorum.
60 yıllık eşim Judy ile yaşıyorum, üç çocuğum ve dört torunum var. Emekli olmadan önce bir elektrik santralinin inşasına yardımcı olmak, mağazalarda çalışmak ve hatta 25 yıl boyunca Heathrow bölgesindeki işletmelere yumurta dağıtmak gibi çeşitli işlerde çalıştım.
HER GÜN SPİN DERSİ ALIYORUM
Her gün spin dersi alıyorum. Ne kadar zorlanacağınıza dair farklı dereceler var. Kendinizi zorlamak size kalmış ve ben de eğitmene ayak uydurmaya çalışıyorum. Oldukça yorucu olabiliyor ama kemiklerinizi kırmıyor. Sadece bisiklet sürüyorsunuz, bu yüzden dizlerinizde herhangi bir darbe hissetmiyorsunuz. Hiç sakatlanmadım ve sonrasında ağrı hissetmiyorum, bu yüzden benim için işe yarıyor. Ağrım olmadığından emin olmak için biraz esneme hareketleri yaptıktan sonra dinlenmek için eve gitmeden önce duşa giriyorum.
Farkında değilsiniz ama yaşlandıkça yoruluyorsunuz, bu yüzden spor salonundan sonra yaklaşık 15 dakika kadar uyuyorum, daha fazla değil. Sonra köpeğimi yerel parkta kısa bir yürüyüşe çıkarıyorum.
Öğle saatlerinde küçük bir öğle yemeği yiyorum; belki biraz meyve, bir sandviç, sonra belki bir dilim kek. Pastaya karşı her zaman bir zaafım olmuştur. Çok tatlı şeyler yemem ama elime geçerse her zaman bir dilim pasta yerim.
Biraz tatlıya düşkünüm. Kahve ve çay içerim ama süt kullanmam. Hiç sigara içmedim ve çok fazla alkol kullanmıyorum. Kilomu düşük tutuyorum, her zaman aşağı yukarı aynı kilodaydım.
Öğleden sonra biraz ev işi yapıyorum, evet hala hepsini kendim yapıyorum. Ancak kendime zarar vermekten korktuğum için merdivenlerden uzak duruyorum. Eğer düşersem ve bir ayak yüksekliğinde bir şeyin üzerinden kayarsam hayatımı mahvederim ve hiçbir şey yapamam. Bütün gün oturmak zorunda kalsaydım bu beni mahvederdi.
BAZI İNSANLAR BENİM APTAL OLDUĞUMU DÜŞÜNÜYOR
Haftada üç ya da dört kez ağırlık antrenmanı yapıyorum ve ardından kendimi jakuzide uzun süre dinlenerek ödüllendiriyorum.
Akşam yemeğini saat 5 civarında yiyorum; özel bir şey değil ama iyi bir ev yemeği her zaman ilk tercihim oluyor. Eşim bolca taze yeşillikle düzgün yemekler pişiriyor ve dışarıda çok sık yemek yemiyoruz. Vegan ya da benzeri şeyler yapmıyorum, sadece normal iyi et ve sebze yiyorum, çok baharatlı bir şey tüketmiyorum.
Bazı insanlar benim biraz aptal olduğumu düşünüyor. Spor salonuna gitmek yerine neden oturup kitap okumadığımı soruyorlar ama ben onu da yapıyorum. Akşamları ya da spordan sonra kitap okuyorum. Ya o ya bu değil, ikisini de yapabilirsiniz. Emekli olduğunuzda elinizde çok daha fazla zaman oluyor.
Bu rutinden saptığım tek gün pazar. O gün benim dinlenme ve rahatlama günüm. Köpeğimi uzun bir yürüyüşe çıkarıyorum, sonra yerel açık hava havuzuna gidiyorum ve yaklaşık yarım saat su topu oynuyorum. Bana 'Efsane' diyorlar, bu da devam etmem için iyi bir teşvik oluyor.”